Warmte

De laatste weken wegen zwaar. We zijn moe. Sommige dagen uitgeput.
Jérôme kan zeggen dat een vlieg op zijn zenuwen werkt, terwijl ik mezelf in ‘Kill Bill’-stijl het hele huis kort en klein zie slaan. Door het geluid van een bromvlieg.

We zijn lief voor elkaar. Nu en dan valt een druppel moed in iemand zijn lege emmer. Tegenwoordig meestal in die van Griet. Zij verdeelt die gegeerde druppel dan meteen over de andere emmers.
Bram drukte ons op het hart dat hij dit oneerlijke gevecht met niemand anders had willen aangaan. Niet dat hij een keuze had. Noch wij. Noch mama. Zelfs al had mama neergeschreven wanneer het leven voor haar niet meer menswaardig is, dan nog was dat sinds de diagnose ‘dementie’ niet meer dan een fout gelinkte voetnoot geweest.

We zijn toeschouwers. Passagiers die mee de rit uitzitten. En wat voor één. Het gevoel dat de langverwachte eindhalte in zicht is doet mijn maag verkrampen. We wisten al lang dat die er aankwam, ja. Nee, het is daarom niet gemakkelijker. We maakten heel veel mee onderweg.

Ik dacht dat ik een deel van het rouwproces reeds doorging. Maar wat ik de laatste maanden meemaakte kan ik omschrijven als één van de moeilijkste tijden uit mijn leven. Om niet te zeggen traumatisch. En dan moet het gemis nog komen. Hoewel ik al afscheid nam van mijn mama hoe ze vroeger was, maakte ik kennis met de mama die ze geworden is. En wat voor één. Zelfs zonder woorden, met een volledig verlamd lichaam, slaagt ze erin liefde te geven. Ze zeggen dat bij mensen met dementie hun diepste karakteristiek op het einde overblijft. Mama haar essentie is warmte. En koppigheid. Maar laten we ons vooral op de warmte focussen.

Ik schreef op een blaadje ‘Dankzij jou ben ik een goede mama voor mijn kindjes’. Ze las het op haar tempo. Het kwam binnen. Ze keek op en schonk me een blik vol liefde. Mijn nieuwe mama. De mama die ik geen dag kan missen. Maar toch gauw zal moeten loslaten.