Levenskracht

Een vaste verzorgende van mama gaf me de tip te luisteren naar de podcast ‘Het uur blauw’. Johan Terryn praat hier met lotgenoten van hem, mensen die een geliefde verloren in het midden van de corona lockdown. Haar tip kwam op een goed moment. Een gesprek gaf me de kracht en de inspiratie voor dit verhaal.

Ik ging namelijk door een bewogen week met mama.
Ze had zich zo hard verslikt dat een verzorgende haar arm moest heffen om haar te helpen. In die beweging hoorde ze iets kraken. Niet lang daarna kwam ik toe. Mama huilde nog steeds. Van het verschot? Van de pijn? Ik vroeg of ze dacht dat iets gebroken was, ze knikte ja. Zoals in het zorgcontract werd vastgelegd, belden we een ambulance. Het triggerde iets in mij. Toen ze mama op de brancard legden, ging ik naar buiten. De psychologe kwam naast me staan.
“Je panikeert he?”
Ja dat was het, paniek.
“Waaraan denk je?”
“Aan een slikpneumonie. Dat ik haar misschien niet terug zal brengen.”
Ik huilde kort en vermande me vanaf ze mama naar buiten rolden.
Bram belde: “Moet ik panikeren?”
“Nee, ik hou je op de hoogte.”
“Oke”, zei hij, “ik hoor het aan je stem.”
Ik was onder de indruk hoe rustig mijn stem klonk terwijl de paniek in mijn buik even hard tekeer ging als de sirene van de ambulance.
Sindsdien draag ik steeds een vleugje paniek met me mee.

De arts vond geen breuk. Het kon wel zijn dat een spier of pees geraakt was, maar dat werd in kader van palliatieve zorg niet meer onderzocht. De conservatieve methode werd wederom toegepast, pijnstillers. Bovenop de volledige morfinepleister, angstremmer en antidepressivum die mama nu dagelijks krijgt. Comfortzorg. De dagelijkse huilbuien zijn afgenomen en mama heeft minder tot geen pijn. Ze slaapt langer en meer. Wat in de lijn van haar ziektebeeld ligt.

Ik ben zo goed als elke ochtend bij haar. Soms slaapt ze de hele tijd. Soms is ze aanwezig, dan masseer ik haar benen, verzorg ik haar gezicht en haar haar. Ik geniet er evenveel van als zij. Soms gaan we op wandel. Tijdens één van onze wandelingen vertelde ik haar dat we nooit nog iemand zullen tegenkomen met een levenskracht als de hare. Dat ik haar dankbaar ben dat ze die kracht doorgaf aan ons. Ik verzekerde haar dat ze nog steeds baas is over haar eigen lichaam. Hoe ze zelf mag beslissen wanneer het voor haar genoeg is geweest. Dat we haar ongelooflijk graag zien en trots zijn op haar. Het moet een zicht zijn geweest voor passanten die flarden van mijn zinnen opvingen terwijl ik in tranen mama haar gigantische rolwagen voortduwde.

Eerlijk, ik vraag me soms af hoe menselijk mama haar situatie nog is. Tijdens een zorgoverleg vorige week durfde ik dit uitspreken. Opluchting overviel me toen ik hoorde dat elke verzorgende reeds met dit gevoel naar huis is vertrokken. De enige reden waarom mama haar situatie nog menselijk is, is omdat ze nog steeds geniet wanneer ze wakker is. Ze geniet van haar vloeibaar eten. Ze geniet van ons en van haar kleinkinderen. Ze geniet van de zon. Ze geniet enorm van haar zussen en haar vriendinnen die haar héél regelmatig met ongelooflijk veel liefde omringen.
Ik stel haar regelmatig twee vragen, ‘ben je gelukkig’ en ‘vind je het leven nog leuk’. Op beide vragen knikt ze nog steeds ja. Mama haar liefde voor het leven, haar levenskracht, haar wil om te leven houden haar effectief in leven.
Als kind kan ik daar alleen maar vol ontzag naar kijken en van leren.

Wanneer ik mama twee dagen niet zie, mis ik haar zodanig dat ik meermaals bel met de vraag hoe het met haar gaat. Hoe graag ik ook zou willen, ik kan er niet elke dag zijn. Ik ben nu eenmaal niet alleen dochter. Ik ben ook mama. Ik ben ook vrouw van, zus van, meter van, vriendin van, collega van. Telkens ik uit de Rozelaar vertrek, schakel ik van dochter naar een andere versnelling. Meestal schakel ik van dochter naar mama. Mijn kinderen mogen niet de dupe zijn van waar ik met mijn mama doorga. Wat ik elke dag leer van hun oma wil ik hen meegeven. De kracht die mama uitstraalt wil ik naar hen uitstralen. Ik hoop dat ze op een dag ook vol trots kijken naar mij en meenemen wat mijn mama ooit mij heeft meegegeven.