Begrip

Dit is geen gemakkelijk onderwerp om over te schrijven. Het verhaal staat al een paar maanden in het mapje Concepten, ik blijf het maar bewerken. Het gaat over wat Jérôme en ik samen doorgaan. We willen enkel aantonen dat het belangrijk is begrip te hebben voor elkaar. Bij ons is dat alvast een leerproces geweest, het ging niet van een leien dakje.

Ik schrijf dit verhaal op vraag van Jérôme zelf. Hij zegt dat de gevolgen van een zieke ouder op een relatie geen taboe mogen zijn. Er is geen handboek dat vertelt hoe je in je relatie omgaat met een dementerende ouder. Jérôme groeide niet op met mijn mama. Hij weet niet hoe lief ze vroeger was, hoe warm haar persoonlijkheid was, hoe leuk het was op stap te gaan met haar, een terrasje te doen, te reizen. Het was snel duidelijk dat Jérôme zich ongemakkelijk voelde in mama haar aanwezigheid. Zeker in de periode vóór de diagnose. Ze was toen gewoon een rare oma. Eentje die opmerkingen gaf op hoe hij at en wat hij deed. Een verwarde schoonma die, zonder ze het zelf doorhad, reed met de handrem op. Iemand waarmee hij geen babbel had. Wanneer ik vroeg of het oké was dat mama kwam, werd dat niet steeds met enthousiasme onthaald. Wat mij kwetste. Ze bleef een paar keer slapen. Jérôme deed geen oog dicht. Hij vreesde dat ze van de trap zou vallen als ze naar rechts ging in plaats van links om naar toilet te gaan ’s nachts. Hij vreesde dat ze in plaats van de badkamerdeur de deur van onze kamer zou openen. Wat ook gebeurde, terwijl Jérôme zich aankleedde.
Later kwam de incontinentie erbij. We zagen een natte plek toen ze opstond uit de zetel. Als ze het toch tijdig voelde, ging ze gewoon de struiken in waar we ons bevonden op dat moment. Zo’n situatie hadden we tijdens ons bezoek aan het kunstproject in De Palingbeek als onderdeel van ComingWorldRememberMe, waar 600.000 beeldjes stonden voor de doden die in West-Vlaanderen tijdens WOI gesneuveld zijn. Nee, geen locatie om even in de bosjes een plasje te doen. Maar het kon niet anders. Ze haalde het toilet niet.

Mama was uitgenodigd door haar zus Greet om op verlof te komen bij haar in Limburg. Jérôme doet die baan elk weekend om de 2 weken, om Noé op te halen en af te zetten. We stelden voor mama te brengen. Jérôme vroeg of ik samen met mama de trein kon nemen, hij zou ons dan oppikken in Hasselt. ‘Zo kon ze geen accidentje hebben in de auto.’ Hoe geraak je dit voorstel doorgepraat zonder gigantisch in ruzie te komen?! Ik probeerde hem te begrijpen en hij probeerde mij te begrijpen, door alles telkens door te praten. Niet evident. Het is voor mij zéér persoonlijk en emotioneel, voor hem net het tegenovergestelde. Ik heb geprobeerd mama menselijk te maken, door te vertellen over haar, door foto’s te tonen van vroeger. Zodat hij na verloop van tijd een vorm van affiniteit met haar kon voelen. De druk van een zieke ouder op een relatie is groot. Dat mag echt niet onderschat worden. De diagnose bracht een beetje soelaas. Het begrip dat hij opbracht voor de situatie vergrootte.

Ik vraag me af of we wel automatisch begrip mogen verwachten? Niet alleen van mijn man, maar ook van de mensen rond ons. Dichtbij en een beetje verder. Mogen wij automatisch begrip verwachten voor wat wij doen voor mama? Voor de situatie waarin we ons bevinden, gewild of ongewild. Omdat het niet anders kan of omdat we er zelf voor kiezen. Mogen we er dan van uitgaan dat die beslissingen gesteund worden? We nemen beslissingen enkel en alleen met mama haar bestwil voor ogen. Let’s face it, haar tijd is beperkt. Wij willen ons uiterste best doen in de tijd die nog rest. We willen dat mama gelukkig is, dát is onze prioriteit.

Maar nee, ik denk niet dat we automatisch begrip mogen verwachten. Hoe kan iemand die niet met beide voeten in deze situatie staat het echt begrijpen? Als mijn man het al niet kan. Die staat er met 1 voet in. Hoe kan ik dat dan verwachten van vrienden, familie, mijn werk, de bevolkingsdienst van het stadhuis. Om maar te zeggen. Het is een leerproces. Jérôme vraagt nu oprecht hoe het bij mama was. Of ze een goeie dag had. Hij stelt vragen en laat me vertellen. Hij laat me uithuilen in zijn armen. En ik laat dat nu toe. Want hoe kan iemand begrip opbrengen wanneer wij niet tonen, niet beschrijven hoe zwaar deze situatie werkelijk is. Zowel Griet, Bram als ik hebben chronische hyperventilatie ontwikkeld. De mentale belasting eist zijn tol. Wij hebben het geluk dat we met 3 zijn om de taken te verdelen. En dan nog loopt het soms helemaal mis.
“Zeg, weet jij waar mama is?”
“Euh nee.”
GPS-tracker met lege batterij. Haar gsm naar antwoordapparaat. Huistelefoon onbeantwoord.

Ik ben Jérôme dankbaar dat hij me de vrijheid geeft hierover te schrijven. Merci mon amour. Voila pourquoi c’est toi.